In le anno 2004, io viagiava con mi companion a Egypto e poteva contemplar in directo multe monumentos, statuas, obeliscos e templos. Pro le penultime die de nostre station e como clou, nos visitava le Valle de Giza e poteva contemplar le pyramides, le Sphinge e le Templo del Sphinge, iste ultime un del constructiones que plus me impressionava. Nos habeva como guida un del melior del pais, qui nos explicava tanto le historia official como le non-official de alcun ruinas.
Le duo annos precedente iste viage, io laborava in un compania de thematisation faciente travalios pro Port Aventura (Tarragona) e pro particulares. Nos faceva faciates de edificios imitante petra natural, utilisante pro isto cemento thixotropic o TXT e altere technicas de envejecimento. Illo prendeva inter duo o tres horas a solidificar, e esseva iste tempore que nos habeva pro laborar habilemente e rapidemente pro dar le textura e forma desirate de petra antique, later o mesmo ligno. Le textura de ligno esseva simple: solmente on debeva pressar super le cemento ancora liquide un tabula real de ligno e lassar lo ibi usque al solidification; postea on lo removeva facilemente con un colpo secc, e alora on poteva observar como in le superficie se habeva imprimite le venas e nodos characteristic de iste material. Del mesme modo, e durante le tempore que le cemento solidificava, nos designava signos o poteva placiar le negative de un figura, e al remover lo, le forma habeva restate imprimite in illo. Nos faceva alcun provas con ille moldes de plaja que infantes usa pro plenar los de arena humide con que on pote «sculper» stellas marin, delfinos, conchas, etc. Le moldes de pastisseria etiam functiona. In altere casos, nos designava con un stilo e un spatula sculptante formas. Assi es como nos faceva signos maya e azteca pro le parco de attractiones Port Aventura.
Si io mentiona toto isto es proque illo es relationate con le viage a Egypto. Dum io videva tote ille petras monumental plen de textos, de imagines con figuras sculptate, me attrahiva le attention que multe de illos non esseva talliate con incisiones verso lor interior facite in le petra, ma que le signos emergeva e lo que habeva essite reducite esseva tote lor ambiente, lo que complicava extraordinariamente le travalio del sculptor de signos e imagines. Pro laborar de iste modo, il esseva necessari reducer gradualmente (vacuar) tote le ambiente del signos usque a un profunditate que—in multe casos— attingeva 5 mm o plus e laborar uniformemente usque lassar lo totalmente lisie e homogene. Un travalio que, simplemente, illes faceva con un maestria incredibile.
Le technica pro fabricar petra artificial pote anque applicar se al creation de un obelisco. Observa como del aristas se ha disligate fragmentos, essente le partes plus debile de iste material. Si se tractava de erosion, isto se manifestarea in tote le superficie del obelisco; nonobstante, illo ha afficite solmente le aristas e non in tote lor longitude. Iste typo de erosion o deterioration es typic del mortario. (photo: collection particular)
Io pensava: Como io poterea facer algo assi si on me lo commandarea in mortiero TXT? Subito io pensava que le melior modo esseva per impression. Io deberea laborar con un ligno de certe spissitude previamente lisiate, in le qual io designarea le signos e imagines que io voleva imprimer in le cemento, e postea vacuar los in le ligno sequente le relievo que io voleva resaltar ma in negative. Il ha altere technicas con silicon, ma io pensava a un systema que esseva viabile in le epocha del Antique Egypto. Le systema nos pote vider lo in le Concrete Patterns de solos e faciates.
Io esseva multe dies ruminante super le thema durante que io observava, stupite, le travalio spectacular e le monumentalitate del obras egypte. Io arrivava al conclusion que multe del travalios de sculptura in Egypto debeva haber essite facite con le petra in stato molle. Ma pensar isto es un follia—le petras non pote devenir molle! O forsan si?
Io archiva le thema pro alcun annos, usque que io incontrava in 2011 un articulo titulate: «Fueron moldeadas o talladas las piedras de la pirámide doblada de Senefru en Dahshour? La evidencia de RMN multinuclear» (publicate in Materials Letters 65, 2011, pp. 350–352), per un equipa international de scientistas de diverse universitates e specialitates. RMN son le acronymo de «Resonantia Magnetic Nuclear», un technica spectroscopie de chimia analytic utilisate in controlo de qualitate e in recerca pro determinar le contento e puritate de un specimen, assi como su structura molecular.
Referente al summario del conclusiones que iste articulo exponeva, nos dice: «On faceva un comparation del spectros de stato solide ²⁹Si, ²⁷Al e ⁴³Ca MAS RMN del petra de revestimento exterior del pyramide doblate de Snefru in Dahshour, Egypto, con duo calcarios de carriera del area. Le resultatos del RMN suggere que le petras del revestimento del pyramide de Seneferu consiste de granos de calcario del carriera de Tura, cementate con un gel de silicate de calcium amorfe formate per intervention human, mediante le addition de silica additional, possibilemente terra de diatomeas, del area de Fayium».
Postea, io habeva le opportunitate de observar un grande quantitate de photos pertinente al ruinas de Puma Punku, prope Tiahuanaco. Multe de ille finimentos in petra poteva solmente esser explicate per alcun typo de technica de stampage, e pro isto le petra debe previemente esser in stato argillose, liquide, in definite «moldabile».
Illes debeva esser petras facite in un molde, como hodie on travalia multe componentes de pontes e altere structuras de cemento armate. Io jam habeva legite de un recercator qui diceva que existeva alcun typo de ingrediente vegetal que, applicate al petras, las mollificava. Un specie de liquido meraviliose extrahite de un planta de folios rubie que poteva facer iste miraculo. Totevia, iste explication esseva troppo complicate e meraviliose como pro applicar se al decenas de ruinas que pareva haber essite travaliate con iste technica. Nos ha le murallias de Sacsayhuaman (etiam in Peru) e altere constructiones, non solmente in iste region sudamerican ma in altere partes del mundo.
Il debeva haber un explication plus convincente e facile, e finalmente io la trovava del mano de un compania de geopolimeros. Io me interessava al thema proque illo faceva parte de alcun questiones technic que nos jam proponeva quando nos laborava in thematisation. Nos cercava «morteros» con differente texturas, capace de imitar le plus fidelmente le petra o mesmo granito e marmore. Ben, il es possibile facer petras sequente le mesme technica que nos usa pro facer cemento armate o concreto.
Le Geopolymer Institute, fundate in 1979 per Joseph Davidovits, un note scientista chimic, qui ha succedite facer mesmo morteros a partir de plantas, afferma—con probas—que multe del obras architectural e sculptural del passato esseva facite in mortiero e non in petra. Quando on incontra algo assi, on se realisa con satisfaction que le suspiciones que multe de nos habeva al respecto se confirma, e mesmo constitue le camino plus logic e simple pro explicar como tote iste obras del passato esseva possibile. Subito io pensava a deceas de travalios de sculptura impossibile que poteva esser explicate con facilitate si le material usate como base, le petra, esseva in realitate cemento armate o mortiero que esseva moldate durante que illo non habeva ancora solidificate. J. Davidovits arriva a affirmar, e lo explica con grande detalio, que le petras del pyramides de Giza e de altere locos de Egypto esseva facite con «petras artificial», le quales esseva elaborate in le mesme sito ubi illos va restar locate, utilisante diverse technicas de encoffratura. Le materiales esseva petra molicate a que on habeva extrahite le humiditate (cosa simple de facer in un pais de extreme siccitate e forte sol), a que on addeva aqua e limo del Nilo ric in oxydo de aluminium (un bon catalysator), e post alcun horas, le material se induriva usque haber un consistentia simile o equal a illo de un petra.
Alora, si realmente illes usava iste technica, on pote explicar multe del cosas allucinante que se vide in Egypto, Sacsayhuaman e Tiahuanaco, pro nomer solmente tres exemplos multo cognoscite. On comprende que le egyptios usava incisiones in ligno o altere materiales pro imprimer super le «petra molle» le inscriptionse que emerge in relievo super le base del petra. Toto se explica con grande facilitate si nos admitte que ille dur petras esseva fabricate como si se tractava de cemento armate.
Certemente, le lista de archeologos a nivello mundial que ha pensate in iste possibilitate non es parve. Le problema es que illes necessitava del aval del scientia pro poter verificar lor suspiciones, e usque recentemente nemo se habeva dedicate a isto. Ma ecce J. Davidovits, qui non solmente lo afferma ma lo prova con analyses e recerca le modo practic de recrear ille petras, cosa que il ha succedite in plure occasiones. In 2008, le famose Massachusetts Institute of Technology (MIT) etiam succedite fabricar un petra artificial e dava le ration a ille.
Ben, mesmo con le evidentias scientific, le archeologia official ancora non ha reagite al respecto. Proque? Le thema es le de semper: «Nos ha construite tote un edificio de explicationes pro dar responsa a iste enigmas, e ora nos non es disposite a cambiar lo». Non es pigritia, es simplemente timor a nove questiones a que illes non ha responsa. Per exemplo: Como explicar iste cognoscentias avantiate? Ubi datar los in le tempore? Proque se perdeva iste cognoscentia del fabrication de petras, obeliscos, sculpturas e mesmo jarros de petra artificial? Ubi resta le majestositate e mysterio del pyramides si nos declara officialmente que illos es facite de blocos de concreto? Que altere questiones nos facera pro incomodar nos? Como afficera isto le fascination que exerce le Antique Egypto sur le turismo? Isto es lo que multe professores e archeologos orthodoxe se demanda. Es un thema incomode, que les obliga a dever levar se de lor confortabile sedes. Illes prefere parlar que es un hypothese a travaliar, que on debe facer plus verificationes in campo—ma qui los vole facer se trovara con le opposition frontal de museos e directores del patrimonio de antiquitates. Toto essera problemas al hora de facer indagationes, probas e recercas in iste senso. Isto es le veritate con que se incontra cata die numerose scientistas e studiosos qui tenta corroborar o refutar lo que le archeologia official affirma. In Egypto, nos ha un «osso dur de roder» mundialmente cognoscite: Zahi Hawass, le actual Ministro de Antiquitates de Egypto, qui—naturalmente—qualificava Davidovits e tote qui osava corroborar le veracitate de su affirmationes como «idiotas». Certo! Como ille va jectar petras a su proprie tecto? Le negotio del turismo es primordial pro Egypto, pois es su principal entrata de divisas. Quando io esseva ibi in 2004, jam io poteva vider usque a qual puncto se habeva recreate «thematisationes» in Egypto, multe de illas mantenite per iste senior.
Iste obelisco esseva talliate per specialistas sovietic e laboratores egyptian con le intention de transportar lo postea al diga de Assuan como monumento commemorative del completion del obra. Finalmente, le projecto esseva abandonate, e le obelisco remaneva in le caviera a medie facer – forsan perque illes recognosceva le enorme costo de recursos que su transporte o installation requirerea, o simplemente perque illo se fendeva (que tamben eveni).
Le sovieticos tamben collaborava in le reconstruction del pyramide le plus parve de Giza (Menkaure) e in alcun altere reconstructiones minor. (photo: collection particular)
Fortunatemente, le globalisation e internet nos ha date le possibilitate de acceder a un multitud de information tanto grande que es possibile travaliar mesmo con iste «cancerberos del cognoscentia». Usque a tal puncto il ha un disynchronia inter lo que illes defende e affirma e le realitate de lo que se discoperi, que on sta re-construente un Historia, un Religion, un Scientia e un Cognoscentia del passato parallel. Jam non es illes qui nos exclude, ma nos qui les exclude e invalida. Malgrado toto, illes ancora detene le controlo, ma usque quando? Assi es como cata vice plus archeologos e historicos, mesmo sub pseudonymo o utilisante altere vias, decide publicar lor recercas in que illes pone in dubita le fundamentos del Historia institutional e propone altere hypotheses de travalio, arrivante a conclusiones basate in analyse scientific e rational.
Acaso iste archeologos emerite e professores, elevate per lor servitio fidel al orthodoxia de qui ha prefabricate le historia in lor beneficio, es capace de explicar: Como sarcophagos de granito dur ha potite attinger le profundor de un galeria cuje entrata es plus parve que su dimension monumental? Non es le prime vice que illes incontra un enigma assi. Le popularmente nominate «astronauta de Palenque», trovate in le ruinas maya de Tikal, le qual es sculptite in un grande placa de petra que es etiam plus grande que le entrata per ubi—hypotheticamente—debeva esser intrate. Iste archeologos «apoltronate», con lor scriptorios plen de diplomas e recognitiones, ha un explication pro isto: Iste pecias esseva placiate prime, e postea on construiva circum illos. Isto pare un explication infallibile, ma in realitate illo non es ni logic ni facile. Totevia, pensar que iste pecias poteva esser fabricate in le mesme loco con technicas de encoffratura es un responsa logic e facile. Le problema es: Como illes esseva capace de facer cemento con le consistentia e apparentia de granito o diorito? E le responsa es que on usava le pulvere de iste typo de petra, le qual esseva catalysate con su correspondente reactivos e altere elementos. Acaso nos non face hodie marmore artificial? Acaso on non crea petras artificial? Lo que iste archeologos «acartonate» debe facer es actualisar se e realisar que lor theorias fal e ha falles in omne partes.
Naturalmente, nostre antepassatos etiam laborava le petra natural, e il ha multe obras meraviliose que corrobora que illes esseva bon artisanes in isto. Nos non vole privar los de iste merito, ma adder un nove: que ultra travaliar le petra, illes esseva capace de fabricar los artificialmente e usar iste technica pro construer obras meraviliose de architectura, multe de illas ancora non superate per lor successoros.
Ben que io usa hic le parolas «cemento armate» o «mortiero» pro referer me al petras que le egyptios esseva capace de fabricar, le realitate es que illos non se tractava exactemente de isto, ben que le methodologia es basicamente le mesme. Io ha usate iste parolas como exemplo pro facer comprender le processo, ma le certe es que, con tote securitate, le egyptios faceva petras artificial tan ben realisate que es difficile vider le differentia con le natural. Le differentia solmente se presenta quando illos es examinate per medios technologic. Joseph Davidovits dava nascentia a un nove branca del chimia applicate, nominate geopolymerisation. Le geopolymerisation describe un serie de technicas per que on pote crear un mortiero que es quasi indistinguibile de alcun roccas de petra natural. J. Davidovits scribe: «On pote usar qualcunque rocca in forma triturate, e le cemento armate geopolymeric resultante de illo es practicamente indistinguibile del petra natural. Le geologos qui non es familiar con le possibilitates del geopolymerisation… prende le cemento armate geopolymeric como petra natural. Non es requirite alte temperaturas ni alte pressiones pro le production de tal petra artificial. Le cemento armate geopolymeric se solidifica rapidemente a temperatura ambiente e se converte in un belle petra artificial». Dunque, secundo J. Davidovits, le cemento armate geopolymeric discoperite per ille non require processamento a alte temperatura ni technologias moderne pro su production. Isto da le possibilitate de creder que, effectivemente, tal technicas poteva esser realisate in le passato.
Il es clar que, a alicun puncto, iste technica se perde e non es plus rememorate, usque que qualcuno lo trova de novo. Totevia, il es possibile que iste cognoscentia esseva usate trans le tempore como un technica celate que solmente pocos cognosceva. Tote nos sape que le gremio de constructores esseva un gruppo de artisanes multo respectate e qui sovente habeva le approbation e protection del reges e potentes. Le secretos de lor officio esseva guardate con grande zelo, usque al puncto que multe del «receptas» esseva codificate possibilemente in le tractatos de Alchimia que tanto proliferava in le Medievo. Quante obras del passato esseva realmente construite sequente iste technicas de mollification del petra? E un altere question: Ha iste cognoscentia su origine in le Antique Egypto o veniva de un altere loco? Admitter le possibilitate que nostre antepassatos faceva petras artificial da responsa a multe interrogantes, ma aperi le portas a altere nove que on debera responder.
© Jose Luis Aleman 2019